Naarmate duurzaamheid steeds belangrijker wordt, groeit ook het regelgevende landschap dat bepaalt hoe bedrijven hun producten verpakken en distribueren. Wereldwijd nemen overheden strengere normen aan voor verpakkingsmaterialen om de milieubelasting te verminderen, verspilling te voorkomen en een circulaire economie te bevorderen. Voor bedrijven betekent dit zowel een verplichting om te voldoen als een kans om te profiteren van duurzame praktijken.
In deze blog verkennen we de milieu-, economische en merkvoordelen van duurzame verpakkingen en geven we een overzicht van de belangrijkste regelgeving in de belangrijkste markten. Aan het einde zult u begrijpen waarom overstappen op duurzame verpakkingen niet alleen een ethische keuze is, maar ook een strategische zet voor uw bedrijf.
1. Waarom overstappen op duurzame verpakking?
Milieuvriendelijke voordelen van duurzaam verpakkingsmateriaal
Vermindering van afval: Een van de grootste voordelen van duurzaam verpakkingsmateriaal is de vermindering van afval. Traditionele verpakkingsmaterialen zoals plastic en piepschuim doen er eeuwen over om af te breken, waardoor stortplaatsen vol raken en oceanen vervuild worden. Daarentegen breken duurzame opties zoals biologisch afbreekbare plastics, gerecycled papier en composteerbare materialen sneller af zonder schadelijke resten achter te laten. Bij wijdverbreid gebruik helpen deze materialen ecosystemen te behouden en verminderen ze de druk op afvalbeheersystemen.
Lagere koolstofvoetafdruk: De productieprocessen van conventionele verpakkingsmaterialen maken vaak gebruik van fossiele brandstoffen, wat aanzienlijk bijdraagt aan de uitstoot van broeikasgassen. Duurzame verpakkingsmaterialen daarentegen vereisen over het algemeen minder energie, wat resulteert in een kleinere koolstofvoetafdruk. Gerecycleerde materialen bijvoorbeeld vereisen minder energie om te produceren dan nieuwe materialen, waardoor ze een milieuvriendelijke en economisch verstandige keuze zijn.
Ondersteuning van de circulaire economie: Een belangrijk concept in duurzaamheid, de circulaire economie bevordert het continu gebruik en hergebruik van middelen. In tegenstelling tot het traditionele lineaire model van ‘nemen, maken, weggooien’, streeft een circulaire economie ernaar de levenscyclus van materialen te verlengen. Duurzame verpakkingen, wanneer ze deel uitmaken van een circulair systeem, kunnen continu opnieuw worden gebruikt, waardoor middelen worden bespaard en afval wordt geminimaliseerd.
Economische voordelen van duurzaam verpakkingsmateriaal
Kostenbesparingen op de lange termijn: Aanvankelijk kan duurzame verpakkingen duurder lijken dan conventionele opties. Naarmate de productieprocessen verbeteren en de vraag groeit, nemen de kosten echter af. Bedrijven kunnen ook kosten besparen door verpakkingsontwerpen te optimaliseren om minder materiaal te gebruiken, wat niet alleen de verpakkingskosten verlaagt, maar ook de transportkosten vermindert door gewicht en volume te minimaliseren.
Incentives en investeringsmogelijkheden: Overheden over de hele wereld stimuleren duurzame praktijken via belastingkredieten, subsidies en financiële steun. Bedrijven die duurzame verpakkingen toepassen, kunnen profiteren van deze stimulansen, naast het aantrekken van investeringen van ethische fondsen of investeerders die prioriteit geven aan milieu-, sociale- en bestuurscriteria (ESG).
Toekomstbestendig tegen regelgeving: Door nu over te stappen op duurzaam verpakkingsmateriaal, kunnen bedrijven zich voorbereiden op aankomende regelgeving en zo dure boetes of plotselinge operationele aanpassingen vermijden. Door toekomstige beperkingen te anticiperen, kunnen bedrijven hun toeleveringsketens veiligstellen en naleving handhaven zonder verstoring.
Merkvoordelen van Duurzame Verpakking
Het opbouwen van consumentenvertrouwen en loyaliteit: duurzaamheid is niet langer slechts een trend – het is een verwachting. Volgens een studie van McKinsey & Company is 60% van de consumenten bereid meer te betalen voor duurzame producten. Door duurzame verpakkingen te gebruiken, laten bedrijven hun betrokkenheid bij de planeet zien, wat het vertrouwen en de loyaliteit kan versterken bij consumenten die eco-vriendelijke merken waarderen.
Positieve public relations (PR) en media-aandacht: Duurzame praktijken trekken vaak positieve media-aandacht, prijzen en erkenning van milieuorganisaties aan. Merken met milieuvriendelijke verpakkingen profiteren waarschijnlijk van gunstige pers, wat hun reputatie en publieke imago verbetert.
2. Belangrijke regelgeving voor duurzame verpakkingen per markt
Overschakelen op duurzame verpakkingen is niet zomaar een keuze; in veel regio’s wordt het zelfs een verplichting. Hier is een overzicht van de belangrijkste regelgeving voor duurzame verpakkingen wereldwijd, inclusief zowel huidige als toekomstige wetten:
Europese Unie (EU)
Bestaande regelgeving
- Richtlijn Verpakking en Verpakkingsafval (PPWD): Deze richtlijn verplicht dat alle verpakkingen op de EU-markt tegen 2030 recyclebaar of herbruikbaar moeten zijn. Specifieke recyclingdoelstellingen worden vastgesteld voor materialen zoals plastic (55%), metalen en papier.
- Richtlijn Wegwerpplastics (SUPD): Deze regelgeving verbiedt bepaalde wegwerpplasticproducten zoals bestek, borden, rietjes en piepschuimen bakjes. Daarnaast is etikettering vereist om consumenten te informeren over de milieueffecten van de verwijdering.
Aankomende Regelgeving
- Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (EPR): Tegen 2025 zullen producenten financieel en operationeel verantwoordelijk zijn voor het inzamelen en recyclen van verpakkingsafval.
- Actieplan voor de circulaire economie: Een kernonderdeel van de Green Deal van de EU, deze initiatief heeft als doel ervoor te zorgen dat alle verpakkingen tegen 2030 herbruikbaar of recyclebaar zijn, met hogere recyclingdoelstellingen voor kunststofverpakkingen, zoals een minimum van 25% gerecycled materiaal voor PET-flessen.
Verenigde Staten
Bestaande regelgeving
- California’s Wet ter Voorkoming van Plasticvervuiling en Producentenverantwoordelijkheid voor Verpakkingen (SB 54): Dit vereist dat 65% van de verpakkingen tegen 2032 recyclebaar of composteerbaar is. Het legt beperkingen op plastic verpakkingen en verplicht producentenbijdragen om de verwijdering van niet-recycleerbare items te beheren.
- Verbod op plastic tasjes in New York: de staat New York heeft wegwerpplastic tasjes in winkels verboden om plastic afval te verminderen.
- Oregons Wet op Plasticvervuiling en Modernisering van Recycling: Deze wet legt producenten een bijdrage op om recyclingprogramma’s en afvalinzameling te financieren.
Aankomende regelgeving
- Break Free from Plastic Pollution Act (voorstel): Een federaal wetsvoorstel dat een landelijke uitfasering van wegwerpplastic, uitgebreide producentenverantwoordelijkheid en een minimum van 25% gerecycled materiaal in plastic verpakkingen tegen 2025 voorstelt.
- Washington’s wetgeving voor duurzame verpakkingen: naar verwachting in 2025, zal deze regelgeving waarschijnlijk doelen voor gerecycled materiaal vaststellen en producentenverantwoordelijkheid voor afvalbeheer vereisen.
Canada
Bestaande regelgeving
- Regelgeving voor het verbod op wegwerpplastic: Deze federale regelgeving verbiedt zes wegwerpplasticproducten, zoals zakken, bestek en ringdragers, en houdt producenten verantwoordelijk voor de verwijdering ervan.
- Programma’s voor Verantwoordelijkheid van de Producent: Deze programma’s worden op provinciaal niveau gehandhaafd en leggen recycle- en verwijderingsverantwoordelijkheden op aan fabrikanten.
Aanstaande regelgeving
- Canada-breed Uitgebreid Producentenverantwoordelijkheidsprogramma: Tegen 2025 zullen alle provincies EPR-regelgeving implementeren die producenten verplicht de kosten van recycling te dekken.
- Zero Plastic Waste 2030-initiatief: Canada streeft ernaar om tegen 2030 plastic afval aanzienlijk te verminderen, met strengere eisen voor gerecycled materiaal in plastic verpakkingen.
Verenigd Koninkrijk
Bestaande regelgeving
- Plasticverpakkingsbelasting: Deze belasting brengt £200 per metrische ton in rekening voor plastic verpakkingen met minder dan 30% gerecycled materiaal om het gebruik van gerecycled materiaal te stimuleren.
- Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid (EPR) voor Verpakkingen: gepland om volledig van kracht te worden in 2024, vereist dit programma dat producenten de kosten voor afvalinzameling en recycling volledig financieren.
Aankomende regelgeving
- Terugnameprogramma voor statiegeld (DRS): Schotland zal zijn DRS in 2024 lanceren, gevolgd door Engeland, Wales en Noord-Ierland in 2025. Dit systeem stimuleert consumenten om verpakkingsmaterialen zoals plastic flessen en blikjes terug te brengen.
- Recyclingdoelstellingen voor Kunststoffen: De verhoogde recyclingdoelstellingen omvatten het bereiken van een plasticrecyclingpercentage van 50% tegen 2025.
Australië
Bestaande regelgeving
- Nationale Verpakkingsdoelstellingen 2025: stelt ambitieuze doelen, waaronder dat 100% van de verpakkingen herbruikbaar, recyclebaar of composteerbaar moet zijn, en een recyclingpercentage van 70% voor plastic verpakkingen.
- Specifieke verboden op wegwerpplastic per staat: Staten zoals South Australia, Queensland en Victoria hebben wegwerpplastic zoals zakken, bestek en borden verboden.
Aankomende regelgeving
- Normen voor gerecycled materiaal: Australië wordt verwacht minimumvereisten voor gerecycled materiaal in kunststofverpakkingen vast te stellen tegen 2025 als onderdeel van het Nationale Plasticplan.
- Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid: EPR-initiatieven breiden zich uit over de verschillende staten, met de nadruk op kunststofverpakkingen en afvalvermindering.
Japan
Bestaande regelgeving
- Wet ter Bevordering van de Circulatie van Kunststoffen: Sinds 2022 van kracht, verplicht deze wet bedrijven om kunststofverpakkingen te recyclen en het gebruik van wegwerpplastic te verminderen.
- Wet ter Bevordering van Gescheiden Inzameling en Recycling van Verpakkingen: Vereist dat bedrijven verpakkingsmaterialen scheiden, inzamelen en recyclen.
Aankomende regelgeving
- Strengere recyclingdoelstellingen: Japan streeft ernaar strengere recyclingnormen voor plastic verpakkingen te handhaven tegen 2025, in lijn met zijn doelen voor een circulaire economie.
China
Bestaande regelgeving
- Beleid voor het verbod op plastic (2020): Grote steden verbieden niet-afbreekbare plastic zakken, en bepaalde sectoren, zoals voedselbezorging, mogen geen niet-afbreekbare verpakkingen gebruiken.
- Uitgebreid producentenverantwoordelijkheidsysteem: Vereist dat producenten de volledige levenscyclus van hun verpakkingsmaterialen beheren en financiering voor afvalbeheer verzorgen.
Aankomende regelgeving
- Doelstellingen voor het verminderen van plastic afval tegen 2025: China is van plan niet-afbreekbare plasticverpakkingen in e-commerce en logistiek geleidelijk af te schaffen en strengere normen voor gerecycled materiaal in te voeren.
3. Uw bedrijf aanpassen aan de nieuwe regelgeving
Het implementeren van duurzame verpakkingen kan complex zijn, maar met een paar stappen kan uw bedrijf zich soepel aanpassen terwijl de voordelen maximaal worden benut:
1. Voer een verpakkingsaudit uit
Evalueer uw huidige verpakkingspraktijken om mogelijkheden voor verbetering te identificeren. Overweeg alternatieve materialen zoals biologisch afbreekbare kunststoffen, gerecycled papier of plantaardige verpakkingen.
2. Werk samen met duurzame leveranciers
Werk samen met leveranciers die zich inzetten voor milieuduurzaamheid. Veel leveranciers bieden tegenwoordig innovatieve verpakkingsoplossingen die de impact op het milieu verminderen zonder concessies te doen aan kwaliteit.
3. Communiceer met klanten
Informeer klanten over uw verpakkingskeuzes door informatie over recycling of compostering direct op de verpakking toe te voegen. Duurzame communicatie kan het milieuvriendelijke imago van uw merk versterken.
4. Monitor en meet de impact
-
Stel meetbare duurzaamheidsdoelen vast en volg uw voortgang om naleving van veranderende regelgeving te waarborgen.
Conclusie
Overschakelen op duurzame verpakkingen is niet langer optioneel voor bedrijven die competitief en compliant willen blijven in de huidige markt. Door proactief af te stemmen op zowel de huidige als de aankomende regelgeving, kunnen bedrijven niet alleen het milieu beschermen, maar ook een concurrentievoordeel behalen door kostenbesparingen, een positieve merkimpact en toegenomen consumentenvertrouwen. Terwijl overheden wereldwijd hun standpunt over duurzaamheid blijven versterken, is het moment om duurzame verpakkingen te omarmen nu.
Voor bedrijven is duurzame verpakking meer dan alleen een nalevingsmaatregel—het is een strategische zet.